Wat als we het nu eens niet cognitief aanvliegen?

Stel je eens voor dat je 11 jaar bent. Je vindt het moeilijk om alleen te slapen. Steeds wanneer je het probeert, voel je je hart te keer gaan, wordt je zweterig en voel je je bang. Jij vindt het een probleem, want je wilt graag eens logeren, je wilt je sterker voelen en de puberteit brengt je wensen om wat losser van je ouders te komen.

Ook de volwassenen in je omgeving gunnen jou dat je zelf kunt slapen. Om je te helpen vragen ze waar je precies bang voor bent. Je hebt echt geen idee, dus vragen de volwassenen of je misschien bang bent voor inbrekers, of je nare ervaringen hebt of ergens mee zit? Kunnen zij het oplossen? Je antwoordt eerlijk en ontkennend, maar krijgt steeds meer het gevoel dat je eigenlijk geen goede reden hebt. Je voelt je nog onmachtiger, onbegrepen en voelt je falen.

Wat nu als we eens niet de cognitieve route volgen, het proberen te begrijpen, maar eens beginnen bij het begin? Wist je dat je lichaam je als eerste vertelt hoe het met je gaat? Op basis van die fysieke sensaties ontstaat een gevoel, vervolgens een gedachte en dan pas gedrag.

Je ligt dus in bed en je lichaam reageert met een snellere hartslag, zweten en een snelle ademhaling. Je voelt je vervolgens angstig.

We weten niet zo goed waarom je lichaam zo reageert, maar kennelijk voelt je lichaam zich onveilig en daar zal een goede reden voor zijn. Misschien omdat je heel vroeg in je leven heel ziek was en alleen in het ziekenhuis lag? Je moeder wilde daarna zó goed voor je zorgen en je in de gaten houden, zodat ze zichzelf gerust kon stellen en jij je niet alleen zou voelen. We weten het niet zo goed, maar de signalen van jouw lichaam geven je nu een onveilig en angstig gevoel.

Hoe zou het zijn als we je lichaam helpen om zich veilig te voelen als je gaat slapen? Bijvoorbeeld via een rustige ademhaling, veilige signalen via je zintuigen (een geurtje, een lichtje, een foto of een fijn plaatje), beweging (steeds langzamer bewegen en ontspanning in je spieren) en verbinding (een plek in jouw hart en hoofd creëren met een plaatje van mensen die van je houden).

Gedrag (bij ouders slapen) is namelijk pas de laatste stap in een reeks die begint bij fysieke sensaties (hartslag, ademhaling zweten), die leiden naar gevoelens (angst) en gedachtes (ik kan niet zelf slapen en ben onveilig als ik alleen ben).

Soms hoeven we niet te begrijpen hoe het zit, maar is het vooral helpend om te luisteren naar het lichaam en respectvol om te gaan met wat het vertelt. En misschien moeten we hier vooral begrijpen dat slapen ook een regulatieproces is en gaat over veilig immobiliseren (het combineren van het  groene gebied met het ijsblauwe gebied van Mijn Wereld).

Dit meisje slaapt inmiddels als een roosje… en is samen met haar ouders op weg naar meer veiligheid, regulatie en veerkracht!