Als moeten je van de kaart brengt
Hij toont mat en lusteloos. Het houdt al een aantal dagen aan, zegt zijn moeder bezorgd. Hij leek juist zo lekker in zijn vel te zitten, maar na het werken op de zorgboerderij, wat hem normaal gesproken doet stralen, komt hij stil en afgesloten thuis.
Vertellen is lastig voor hem. Vanwege een zeer onveilige voorgeschiedenis heeft hij een complexe binnenwereld en door zijn TOS (taalontwikkelingsstoornis) en het laat leren van de Nederlandse taal beschikt hij over weinig woorden. Maar ook de woorden die hij normaal gesproken wel heeft, lijken nu niet beschikbaar.
‘Het was niet fijn op de boerderij’. Als ik vraag welke plek op de kaart past bij hoe hij zich toen voelde, kijkt hij me verward aan. Hij wijst naar de rand bij het ijsblauwe gebied. ‘Ik was helemaal van de kaart.’ Het biedt gelegenheid om zijn nare ervaring en gevoelens te valideren en zijn reactie van terugtrekken, matheid en het niet meer beschikken over woorden te begrijpen. Blijkbaar was hij compleet overspoeld door de situatie.
Deze validatie en het begrip blijken een veilig signaal en het laat hem een klein beetje opschuiven over de kaart. ‘Nu ben ik hier’. Hij is nog steeds in het ijsblauwe gebied, maar in ieder geval weer op de kaart. Langzaam ontstaat een verhaal.
Ook bij de zorgboerderij zagen ze hoe lekker hij in zijn vel zat en ze wilden hem belonen en stimuleren door zijn takenpakket uit te breiden. Hij voelde zich echter overvraagd, onder druk gezet en voelde geen keuze. Ons zenuwstelsel houdt niet van ‘moeten’. Deb Dana geeft aan dat ons zenuwstelsel meer veiligheid ervaart wanneer we de drie c’s bieden; context, choices en connection.
We weten niet hoe het was gegaan als de zorgboerderij de drie c’s had gebruikt, maar we kunnen wel bedenken hoe dat er dan uit had kunnen zien. Dan was de context helder geworden door uit te leggen dat men ziet dat het zo goed met hem gaat en dat het mogelijk fijn is om wat meer uitdaging te krijgen. Hij had meer controle en minder overspoeling kunnen voelen wanneer er keuzes (choices) geboden werden (wilde hij uitbreiden en met welke taken?). En wanneer dit in overleg uitgezocht kon worden en de nieuwe taken samen uitgevoerd konden worden werd er mogelijk meer connection gevoeld (samen verkennen en steunen bij de uitdaging).
Nu kon zijn zenuwstelsel hem alleen maar beschermen en brachten de geboden ontwikkelingskansen hem letterlijk en figuurlijk van de kaart. Dat was een nare ervaring op zich, maar vormde vervolgens helaas ook een verhaal van falen en onbegrip. Gelukkig kunnen we altijd kansen creëren om nieuwe successen te creëren. Met aandacht voor de drie c’s lukt het om kleinere stappen te nemen en vervolgens een positief verhaal te vormen. Het is er één van zelfvertrouwen, veerkracht en ontspanning.
Op weg naar veiligheid, regulatie en veerkracht!